Các loại đường hoàn tất trong mài cùi răng
I. Giới thiệu và các yếu tố lựa chọn loại phục hình:
Thông thường, nha sĩ phải mài chuẩn bị răng thật để
gắn một phục hình răng cố định. Phần than răng đã được mài gọi là
cùi răng. Phần rìa giới hạn phía cổ răng gọi là đường hoàn tất.
Hình dạng cùi răng phải thích hợp cho từng loại phục hình
Ví dụ
: một xoang để trám amalgam sẽ được mài khác hơn so với một xoang để
gắn inlay đúc. Ngoài ra , hình dạng cùi răng, loại đường hoàn tất
được chuẩn bị tùy thuộc vào nguyên vật liệu để đúc phục hình.
Về mặt kỹ thuật, kỹ thuật viên cần
phải có khái niệm về hình dạng của cùi răng được mài, các loại
đường hoàn tất của phục hình được giữ thực hiện một cách khoa học.
Về mặt
lâm sàng bác sĩ quyết định việc mài cùi và lựa chọn loại phục
hình theo nhiều yếu tố :
1.
Vùng sâu răng hay những miếng trám có từ
trước
2.
Hình dạng, vị trí của răng
3.
Loại và tính chất của khớp cắn
4.
Thẩm mỹ
5.
Mục đích của phục hình : ví dụ như làm
mão riêng lẻ, làm mão phần giữ cho cầu răng, làm răng trụ cơ bản hay
trụ trung gian, làm thành phần của nẹp…
6.
Tùy theo chỉ định chuyên môn hay sở thích
dùng vật liệu
7.
Tình trạng răng không bình thường hay đặc
biệt như răng bị vỡ, răng đã làm nội nha, răng thiểu sản men…
Về mặt chuyên môn, đường hoàn tất rất quan trọng. Xi măng,
chất gắn sẽ bị phân hủy trong môi trường miệng qua thời gian, vật đúc
tốt cần có đường hoàn tất chính xác sẽ tạo ra vùng gồ ghề và sẽ
là nơi tích tụ thức ăn, mảng bám răng và vi khuẩn.
Hậu quả răng sẽ bị nha chu viêm
-
Việc mài các vách song song trong phục
hình cố định rất khó thực hiện thế nên các vách cần có sự song
song tương đối, hoặc hơi hội tụ về mặt nhai tốt hơn. Tuy nhuên độ hội
tụ lý tưởng từ 20- 50 nghiêng cho một mặt hoặc từ 5-10 độ nghiêng cho
toàn bộ hình dạng chung. Các vách hội tụ về phía chân răng được xem
là cùi răng vị lẹm.
-
Việc mài thoát cho các răng riêng lẻ là
điều tất yếu, tuy nhiên các răng trụ của cầu răng cũng cần phải có 1
chiều hướng chung và hình dạng thích hợp mẫu sáp mới thực hiện
được.
II. Các đường hoàn tất trong phục hình răng.
1.
Bờ xuôi : đây là loại đường hoàn tất rất
mỏng, không tốt và không rõ rệt giữa vật đúc và mô răng, khó đúc và
dễ biến dạng ranh giới. Khi lấy dấu và đổ mẫu khó xác định được
ranh giới. Tuy nhiên có một ưu điểm là mô răng sẽ được mài rất ít và
dễ thực hiện hơn các loại đường hoàn tất khác. Loại đường hoàn tất
này thường áp dụng cho mặt xa, mặt gần của các mão toàn phần kim
loại vùng răng trong hay các răng có độ cong nhiều.
2.
Bờ vai : ( shoulder )là đường hoàn tất mài
như một bậc thang. Thẳng góc 90 độ với vách đứng của cùi răng. Đây là
loại đường hoàn tất xấu nhất đối với vật đúc vì sự giãn nở và co
rút của bột đúc không bù trừ, được sự chính xác để tạo ra vật đúc
hoàn hảo. Khuyết điểm là đòi hỏi phải mài nhiều mô răng. Ưu điểm là
loại được chọn cho phục hình sứ, sứ kim loại, jacket sứ hay nhựa vì
có cạnh đủ dầy chịu lực cho phục hình.
3.
Bờ cong ( chamfer ) : là loại đường hoàn
tất dạng cong, phân biệt được rõ ràng giữa mô răng và vật đúc, độ
cong nhiều, ít hay trung bình tùy theo từng trường hợp được áp dụng. Có
thể nói đây là loại trung gian giữa loại bờ vai và bờ xuôi. Loại
đường hoàn tất này được dùng cho nhiều kiểu mão răng.
Bờ vai vát cạnh : đây là loại đường hoàn
tất bờ vai nhưng có mài thêm một cạnh nghiêng mặt ngoài khoảng 45 độ.
Để dễ điều chỉnh độ khít sát của bờ kim loại phục hình. Đường hoàn
tất này thường áp dụng cho mặt ngoài cùi răng cửa, bờ phía nướu
của các xoang inlay, onlay.
Nguồn : http://123doc.org/document/970155-tai-lieu-bai-2-khai-niem-ve-hinh-dang-cui-rang-va-cac-loai-duong-hoan-tat-co-dinh-docx.htm
